Enpresaren aurkezpen laburra (jarduera, kokapena…):

SUTARGI irabazi-asmorik gabeko lan-sozietate anonimoa da, eta, 1992tik, desgaitasunen bat duten pertsonak eta gizarte-bazterketako arriskuan daudenak gizarteratzeko eta laneratzeko lan egiten du, prestakuntzaren, laneratzearen, bitartekaritzaren eta laguntzaren bidez. Horrela, SUTARGI-k egungo eta etorkizuneko gizarte hobea bultzatzen du.

Sutargik Tolosaldeko Belauntza udalerrian du egoitza soziala (Beotibar industrialdea), eta bi kokapen propio ditu Alegian (Errotaldea industrialdea eta Bazurka poligonoa). Halaber, eta bezero estrategikoekin lankidetzan, beste eremu geografiko batzuetan garatzen du bere jarduera, hala nola Hernanin, Usurbilen, Ikaztegietan eta Legorretan.

SUTARGI DEKOSOCIAL FUNDAZIOA-ren fundazio-patroia da, eta gizarte-bazterkeriako egoeran edo arriskuan dauden pertsonen laneratzea sustatzea du helburu.

Nola eta noiz sortu zen proiektua? Zerk bultzatu zintuzten zuen jarduera ekonomia zirkularrera bideratzera?

Sutargi desgaitasuna duten pertsonen gurasoen ikuspegiagatik sortu zen. Gurasoek uste zuten beren seme-alabek etorkizuna izan behar zutela, beren gaitasunak garatzeko eta hazteko bide bat aukeratzeko aukera izan behar zutela. Gure jatorria beti egon da lotuta Ortzadar Elkartearekin (desgaitasuna duten pertsonei laguntza soziala eta aisialdirako alternatibak ematea helburu duena) eta Ortzadar Ikastetxearekin (bigarren aukerako eskola). Bi erakundeen arteko hurbiltasun horrek agerian utzi zuen hirugarren alderdi bat jorratzeko beharra: lan-arloa, eta hortik sortu zen Sutargi, desgaitasuna duten pertsonei aukera soziolaboralak eskaintzeko. Formalki hitz eginez, SUTARGI 1992ko otsailaren 26an sortu zen, eta, beraz, hilabete honetan 32 urte bete ditugu.

Ekonomia zirkularraren gaian, 2018an hasiko zarete Lasarten. Jarduera hau Gipuzkoako Foru Aldundiaren laguntzarekin hasi genuen, bazterketa-arriskuan dauden pertsonen enplegagarritasuna hobetzeko. Garai hartan, ingurumenarekiko jarduera arduratsu bat martxan jartzea, gure kalitate-politikaren zati gisa. Hondakintzat har zitezkeen palletak eta egurrak aprobetxatzea erabaki genuen. Eta horrela hasi ginen oso produktu txikiak egiten, hala nola bulegoko osagarriak, lehengai horrekin altzariak egiteko gaitasuna dugun egungo egoerara iritsi arte.

Lan-ildo horri jarraiki, 2023an hasi gara erabilera pertsonaleko produktuak egiten, altzarigintzako oihalen hondakinak oinarri hartuta.

Jarduera horien inguruan ekosistema hori guztia sortzen ari gara; Lanbide Heziketako ikastetxeekin elkarlanean ari gara, eta pixkanaka beste jarduera mota batzuk aktibatuko ditugu, hala nola eskola adineko haurrekin tailerrak, ekonomia zirkularraren garrantziaz sentsibilizatzeko. Gainera, tailer horiek gure ekosisteman dauden desgaitasunen bat duten eta baztertuta geratzeko arriskuan dauden pertsonek dinamizatuko dituzte. Horrela, egiten duten lana ezagutarazten dugu, eta beste pertsona batzuei transmititzeko gai dira, inklusioaren eremuan lan eginez: zirkulartasunaren alde egitea, inklusiotik abiatuta.

Zer produktu-mota egiten duzue erabiltzen duzuen lehengaitik abiatuta?

Gaur egun, bi hondakin mota lantzen ditugu: ehungintza eta zura. Zurarekin altzariak (tabureteak, lan-mahaiak, mahai osagarriak, bankuak) bulegoko osagarriak (alpizeak, ordenagailuetarako euskarriak) eta etxerako gai funtzionalak (esekitokiak, lorezainak) garatzen ditugu. 12 erreferentzia dituen katalogo bat dugu. Ehungintzaren kasuan, erabilera anitzeko poltsak, dokumentu-euskarriak eta bidelapurrak egiten ditugu; guztira, 14 erreferentzia inguru.

Garrantzitsua da adieraztea ohikoa izaten dela bi hondakin mota horietako batekin prototipo espezifikoak eskatzen dizkiguten enpresak. Global Shaper-en kasua nabarmentzen da, Munduko Ekonomia Foroaren ekimena, gizartean eragina duten proiektuak sortzeko 18 eta 30 urte bitarteko gazteak batzen dituena. 2023an egiten den urteroko ekitaldirako neurrira egindako produktuak diseinatu eta fabrikatzen ditugu.

Zer balio du zuen erakundeak ekonomia zirkularreko proiektu gisa? Eta zein da zuen erakundearen ingurumen- eta gizarte-balioa?

Sutargi, proiektu gisa, iraunkortasunaren isla bikaina da, hiru alderditatik begiratuta; arrakasta kasu bat da, beti aipatzen dugun oreka zail horretan.

• Dimentsio soziala:
  • Garapen pertsonal eta profesionalerako espazioak eskaintzen dizkiegu gure pertsonei, talde-lanean, gardentasunean, konpromisoan, bikaintasunean eta berdintasunean oinarrituta.
  • Lanpostu egonkorrak eta kalitatezkoak sortzen ditugu langile guztientzat.
• Dimentsio ekonomikoa:
  • Enpresa partaidetuaren eta negozio-eredu orekatu eta bideragarri baten aldeko apustua egiten dugu, ingurunea eraldatzeko gaitasuna duena.
• Ingurumen-dimentsioa:
  • Gizarteari produktu ekojasangarriak eskaintzen dizkiogu, birziklatutako eta/edo berrerabilitako lehengaietatik abiatuta, kalitate-estandar altuenak betez.
  • Gure instalazioetan baliabide guztiak zentzuz erabiliko direla bermatzen dugu.
  • Enpresei aholkua ematen diegu beren baliabideak eraginkortasunez erabil ditzaten.

Zer garrantzi du I+G+B-ak zuen erakundean?

Sutargik inguruneko aldaketetara egokitzen jakin du, eta horrek ahalbidetu dio gaur bere historia kontatzea, 32 urteko etengabeko jardueraren ondoren. Betidanik eman diogu lehentasuna berrikuntzari, lan egiten dugun kolektiboetako pertsonei aukera hobeak eskaintzeko aukera berriak sortzeko. Beraz, esplorazioaren eta ustiapenaren arteko oreka bilatzen dugu; enpresaren ikuspegi eskuin-ezkerti hori. Hori antolakuntzan eta maila pertsonalean ere ezaugarri izan dadin lan egiten dugu egunero. Pertsonek garapen profesionalaren esparruan ere berritzea nahi dugu.

Zeintzuk izan dira zuen lorpen nagusiak urte hauetan?

32 urte hauetan, arreta ematen diegun pertsonentzat aukerak sortzeko gai izan gara; aukera horiei esker, beren bizi-proiektua garatu ahal izan dute. Pertsonak pertsonalki eta profesionalki garatzea lortu dugu, eta gure ibilbide pertsonalizatuek bizitza autonomoa izaten laguntzea. Pertsonen askotariko gaitasunei buruzko sentsibilizazio- eta aintzatespen-lan hori etengabeko lana izan da, eta uste dugu, beste gizarte-enpresa batzuekin batera, gure gizartea pixkanaka eraldatzen lagundu dugula, eta aniztasuna balio gisa onartzeko gai izan garela.

Ikuspegi enpresarial batetik, SUTARGI-k ziurtagiri oso garrantzitsuak lortu ditu: ISO 9001, ISO 14.000, ISO 13.485 (prozesuan), egiten dugun guztian bikaintasuna bilatzen dugula erakutsiz.

Baina lorpen horiek eta askoz gehiagok aurrera egiten jarraitzera bultzatzen gaituzte, gure pertsonekin hazten jarraitzera. Horregatik, 2023ak inflexio-puntu bat markatu du. Aldi estrategiko honen hasieran, erakundea eraldatzeko plan sakon bat jarri genuen abian: EKIN 2023-2025.

EKIN enpresaren eraldaketa kulturalean zentratuta dago, funtsezko 3 bektoreren pean: pertsonak ahalduntzea, jokoaren bidez parte hartzeko ingurune seguruak sortzea, eta enpresa lurraldean kokatzea, kolektibo kalteberekiko aldaketarako eragile gisa.

Zer uste duzue beharrezkoa dela, oro har, ekonomia zirkularra sendotzeko eta Gipuzkoan, bereziki?

Ez da aukera bat, agindu bat da. Gure eskema mentala sakonki aldatu behar dugu, oro har, baliabideen erabilerarekin arduratsuagoa izateko. Galderaren erantzuna BAI biribila eta letra larriz egina da.

Sutargi-n arduratsuak izan nahi dugu baliabideen erabilerarekin, eta horregatik ari gara lanean enpresan aldaketa mental hori sartzeko. Energia garbiak erabiltzen hasi ginen, eta jarduera ekonomiko berri bat garatu genuen zuraren eta ehunen hondakinetatik abiatuta, esan dugun bezala. Gainera, helburu estrategiko bat sartu dugu, baliabideak zentzu zabalenean zentzuz erabiltzearekin lotutakoa, eta, horrela, dagokion jarduerarako beharrezkoak diren baliabideak baino ez ditugu erabiltzen. Enpresa gisa egiten dugun apustu hori gure pertsonei helarazten diegu, jokabide horiek beren bizitza pertsonalean errepika ditzaten. Eredua emateko ardura dugu, eta horren ardura hartu behar dugu.